Α. Βιβλία

Γ. Άρθρα - Ανακοινώσεις σε Συνέδρια - Κεφάλαια σε βιβλία

Α. Βιβλία:

κλικ στην εικόνα για μεγέθυνση

Κλουβάτος, Κ. (2011). Μαθητικοί Προσανατολισμοί σε Συνθήκες Αβεβαιότητας. Προκλήσεις - Εμπόδια - Προοπτικές. ISBN: 978-960-93-2599-8. (αριθμ. σελ. 326)

Το παρόν πόνημα καταπιάνεται με μια συγκεκριμένη πτυχή της εξελικτικής πορείας του ατόμου, την επαγγελματική του ανάπτυξη, όπως αυτή διαμορφώνεται με το πέρασμά του μέσα από το εκπαιδευτικό σύστημα και ακολούθως με τη μετάβασή του στον επαγγελματικό στίβο. Στο πλαίσιο αυτό περιγράφονται οι ατομικοί και κοινωνικοί παράγοντες, οι οποίοι, όπως προκύπτει από τη μελέτη της διεθνούς βιβλιογραφίας, συνδέονται με την επαγγελματική ανάπτυξη του ατόμου. Ανάμεσα σε αυτούς τους παράγοντες εμφανίζονται κάποιοι, οι οποίοι γίνονται αντιληπτοί από τους μαθητές ως εμπόδια ή αποτελούν πραγματικά εμπόδια στην πορεία μετάβασης από το σχολικό στον επαγγελματικό στίβο.

Εξετάζεται ένα πλέγμα ατομικών και κοινωνικών παραγόντων που διαμορφώνουν την επαγγελματική αναπτυξιακή πορεία του ατόμου. Ένας από τους θεμελιακούς διαμορφωτικούς παράγοντες που εξετάζονται είναι ο τόπος κατοικίας, με τις εκπαιδευτικές και περιβαλλοντικές συνθήκες που παρουσιάζει, τις δυνατότητες και προοπτικές που παρέχει και τους φραγμούς που θέτει. Παρουσιάζονται και συζητούνται τα ευρήματα σχετικής έρευνας που διεξάχθηκε σε μια γεωγραφική ενότητα με έντονες εσωτερικές διαφοροποιήσεις στις εκπαιδευτικές και επαγγελματικές συνθήκες.

κλικ στην εικόνα για μεγέθυνση

Κλουβάτος, K. (2011). Κυνίδαρος ο «Απίκραντος» - Κοινές και Ιδιότυπες Πολιτισμικές και Γλωσσικές Αποτυπώσεις. Αυτοέκδοση. ISBN: 978-960-93-2889-0

Στόχος της παρούσας συγγραφικής προσπάθειας είναι η συστηματική συγκέντρωση και μελέτη των πολιτισμικών και γλωσσικών στοιχείων του Κυνιδάρου, πολλά από τα οποία εμφανίζουν σημαντικές ιδιοτυπίες σε σχέση με τα αντίστοιχα στοιχεία άλλων περιοχών.

Η μελέτη του γενικότερου πολιτισμικού και του επιμέρους γλωσσικού υλικού από τον Κυνίδαρο Νάξου είναι αποτέλεσμα πολύχρονης, επίπονης και συστηματικής προσπάθειας του συγγραφέα που πηγάζει από την αγωνία του για αναζήτηση και διάσωση των στοιχείων που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον και προσδιορίζουν την ταυτότητα  του χωριού στο διάβα του χρόνου. Κινητήρια δύναμη αποτέλεσε το προσωπικό βίωμα, «η διττή δηλαδή βίωση του πολιτισμού από τον μελετητή, που ταυτοχρόνως είναι και μέλος της τοπικής κοινωνίας και συμμέτοχος των βιωμάτων, των αντιλήψεων, των νοοτροπιών και των συμπεριφορών της»[1]. Η βιωματική χρήση του γλωσσικού ιδιώματος από το συγγραφέα αποτέλεσε επίσης ευνοϊκή συνθήκη για τη συγκέντρωση του γλωσσικού υλικού και την περαιτέρω ανάλυση των ιδιοτυπικών γλωσσικών στοιχείων.

Κριτήριο συγκέντρωσης και επεξεργασίας των γλωσσικών και λοιπών πολιτισμικών στοιχείων αποτέλεσε η τεκμηριωμένη σχέση τους με την περιοχή του Κυνιδάρου, ασχέτως αν πολλά από αυτά παρουσιάζονται ενδεχομένως αυτούσια ή παραλλαγμένα και σε άλλες περιοχές.

Η πρωτοτυπία της παρούσας μελέτης έγκειται στην ίδια την ιδιοτυπία των πολιτισμικών στοιχείων που παρουσιάζονται και στο ότι εκείνα τα γλωσσικά στοιχεία που παρουσιάζουν ιδιαίτερο γραμματικό ενδιαφέρον αναλύονται λεπτομερώς, με σκοπό να εισαγάγουν τον αναγνώστη, κατά κάποιο τρόπο να τον μυήσουν, στην ορθή χρήση της ντοπιολαλιάς.

[1] Βαρβούνης, Μ. (2006). Η έρευνα του παραδοσιακού πολιτισμού της Νάξου. Στο «Νάξος – Αρμενίζοντας στο χρόνο». Δήμος Νάξου. Σελ. 329-334.

Διαβάστε εδώ επίσης σχετικά με το βιβλίο:

Προμπονάς, Ι.[2] (2011). Κωνσταντίνου Κλουβάτου ΚΥΝΙΔΑΡΟΣ Ο "ΑΠΙΚΡΑΝΤΟΣ". Τα Ναξιακά  Γράμματα, τεύχος 1, σελ. 92-96.

Σέργης, Μ.[3] (2012). Το Κινιδαριώτικο πρωτομαγιάτικο έθιμο του ανεβάσματος των γαϊδάρων στα «δώματα» των σπιτιών (Μια πρώτη λαογραφική ερμηνεία του). Τα Ναξιακά Γράμματα, τεύχος 3, σελ. 19-27.

[2] Ο Ιωάννης Κ. Προμπονάς είναι Ομότιμος Καθηγητής του Παν. Αθηνών

[3] Ο Μανόλης Γ. Σέργης είναι Επίκ. Καθηγητής του Δ. Π. Θράκης

κλικ στην εικόνα για μεγέθυνση

Κλουβάτος, Κ. (2005). Όλη η Ζωή Παιχνίδι. Βίωση και Αναβίωση των Παραδοσιακών Παιχνιδιών. Εκδόσεις Γρηγόρη. ISBN: 960-333-403-0

Ιστορικά, το παιχνίδι έχει συνδεθεί περισσότερο με το παιδί, ως αναπόσπαστη δραστηριότητα που συμβάλλει στην ψυχοσωματική ανάπτυξή του. Ωστόσο, αποδεικνύεται ότι το παιχνίδι, ως μέσο ψυχαγωγίας, ψυχοσωματικής άσκησης, προσωπικής έκφρασης και κοινωνικής προσαρμογής, αποτελούσε και συνεχίζει να αποτελεί σημαντικότατη ενασχόληση καθ’ όλη τη διάρκεια της ανθρώπινης ζωής. Ευρύ φάσμα παιχνιδιών απευθύνεται στους ενήλικες, ενώ μεγάλος αριθμός παιχνιδιών παίζεται από όλες τις ηλικίες. Αρχίζοντας από τα ταχταρίσματα της βρεφικής ηλικίας και τα ατομικά παιχνίδια της νηπιακής ηλικίας, το παιδί φτάνει σταδιακά στο ομαδικό παιχνίδι της παιδικής και εφηβικής ηλικίας, για να βιώσει στο τέλος τα παιχνίδια των ενηλίκων.

Ολόκληρη η ζωή… παιχνίδι.

Το παιχνίδι, ως μέρος της κοινωνικοποιητικής διαδικασίας, δεν έχει πάντοτε παιδαγωγικό χαρακτήρα, αφού συχνά, ως μέσο εκτόνωσης, εμπεριέχει τη βία. Χαρακτηριστικές περιπτώσεις τέτοιων σύγχρονων παιχνιδιών είναι τα πολεμικά παιχνίδια με όπλα και σπαθιά, ο παραδοσιακός πετροπόλεμος, μερικά αγωνίσματα όπως η πυγμαχία, η ξιφομαχία, οι ταυρομαχίες κτλ. Στην κατηγορία αυτή εμπίπτει και η πλειονότητα των σημερινών ηλεκτρονικών παιχνιδιών.

Η παρούσα εργασία στοχεύει να παρουσιάσει τα παιχνίδια που βιώνονταν σε μια συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, από τη νηπιακή ως την ενήλικη ζωή των κατοίκων.

Β. Διδακτορική διατριβή:

κλικ στην εικόνα για μεγέθυνση

Κλουβάτος, Κ. (2010). Φιλοδοξίες και Προσδοκίες Μαθητών και Γονέων για Σπουδές και Επαγγέλματα στις Κυκλάδες. Διαμορφωτικοί τους Παράγοντες. Διδακτορική Διατριβή. Ρόδος, ΤΕΠΑΕΣ Πανεπιστημίου Αιγαίου. Στο διαδίκτυο: http://thesis.ekt.gr/thesisBookReader/id/21127#page/1/mode/2up

Με την παρούσα εργασία διερευνώνται οι εκπαιδευτικές και επαγγελματικές φιλοδοξίες των μαθητών σε σχέση με τις αντίστοιχες προσδοκίες τους και ο τρόπος που αυτές οι μεταβλητές συνδέονται με τις φιλοδοξίες και προσδοκίες που εκφράζουν οι γονείς για τους μαθητές. Παράλληλα εξετάζεται ο ρόλος σημαντικών ατομικών, οικογενειακών και κοινωνικών παραγόντων στη διαμόρφωση των εκπαιδευτικών και επαγγελματικών φιλοδοξιών των μαθητών και των γονέων σε συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, τα νησιά του Νομού Κυκλάδων. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στο ρόλο των εκπαιδευτικών και επαγγελματικών δυνατοτήτων και προοπτικών κάθε νησιού και στον τρόπο που οι μαθητές και οι γονείς αντιλαμβάνονται αυτές τις συνθήκες σε σχέση με τις φιλοδοξίες και προσδοκίες για σπουδές και επαγγέλματα.

Ερωτηματολόγια χορηγήθηκαν από τον ίδιο τον ερευνητή σε τυχαίο δείγμα 1228 μαθητών Γ΄ γυμνασίου, Γ΄ λυκείου και Β΄ κύκλου ΤΕΕ, σε 650 γονείς των μαθητών του δείγματος και στους υπεύθυνους εκπαιδευτικούς των τμημάτων στα οποία διενεργήθηκε η έρευνα.

Η στατιστική ανάλυση τεκμηριώνει ότι οι έννοιες φιλοδοξία και προσδοκία έχουν σαφώς διαφορετικό εννοιολογικό περιεχόμενο και ότι υπάρχουν πλείστοι παράγοντες, οι οποίοι, συνυφαίνοντας ένα περίπλοκο πλέγμα σχέσεων και αλληλεπιδράσεων, διαμορφώνουν με ξεχωριστό τρόπο τις φιλοδοξίες και προσδοκίες. Διαπιστώνεται επίσης ότι πέρα από τα ατομικά και οικογενειακά χαρακτηριστικά, η επίδραση των οποίων άλλωστε έχει τεκμηριωθεί από πολλές μελέτες, οι εκπαιδευτικές και επαγγελματικές δυνατότητες και προοπτικές που παρέχονται στον τόπο κατοικίας και ο τρόπος που οι μαθητές και οι γονείς τις αντιλαμβάνονται συμβάλλουν στη διαμόρφωση των φιλοδοξιών και προσδοκιών για σπουδές και επάγγελμα.

Προτείνεται η αξιοποίηση των πορισμάτων της έρευνας στο Σχολικό Επαγγελματικό Προσανατολισμό και στη βελτίωση των εκπαιδευτικών και επαγγελματικών συνθηκών της συγκεκριμένης περιοχής.

Γ. Άρθρα - Ανακοινώσεις σε συνέδρια - Κεφάλαια σε βιβλία:

Τζιμόπουλος, Ν. & Κλουβάτος, Κ. (2017). Διδασκαλία εξ αποστάσεως της Ασφάλειας στο Διαδίκτυο στο Δημοτικό Σχολείο με την χρήση εικονικών κόσμων. Στα Πρακτικά του 9ου Πανελλήνιου Συνεδρίου των Εκπαιδευτικών για τις ΤΠΕ «Αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στη Διδακτική Πράξη». Σύρος 28, 29, 30 Απριλίου 2017. Στο διαδίκτυο: http://e-diktyo.eu/wp-content/uploads/2017/04/Programma_Synedriou_Syrou.pdf

Πρόκειται για το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που υλοποιήθηκε για μαθητές Ε και Στ τάξεων Δημοτικών Σχολείων της 3ης Περιφέρειας Δημοτικής Εκπ/σης Κυκλάδων. Το Πρόγραμμα είχε θέμα: "Ασφάλεια στο Διαδίκτυο - Αξιολόγηση της Πληροφορίας", το οποίο υλοποίησε ο Σχολικός Σύμβουλος 3ης Περιφέρειας Δημοτ. Εκπ/σης Κυκλάδων με την τεχνολογική υποστήριξη του ΚΕΠΛΗΝΕΤ Κυκλάδων και του Πανεπιστήμίου Αιγαίου. Το πρόγραμμα περιλάμβανε εξ αποστάσεως συναντήσεις στην πλατφόρμα εικονικού κόσμου opensim και στην πλατφόρμα τηλεδιάσκεψης BigBlueButton. 
Τα σχολεία που συμμετείχαν πλήρως στο πρόγραμμα ήταν: Δημ. Σχολείο Απεράθου, Κορώνου, Χαλκείου, Δαμαριώνα, Βίβλου Νάξου, Δονούσας και Ανάφης. Στο πλαίσιο του προγράμματος έγινε παρακολούθηση επιλεγμένων βίντεο σχετικών με το θέμα του προγράμματος, εκπόνηση δραστηριοτήτων στην τάξη, συνεργατική διαπραγμάτευση ερωτημάτων κατά ομάδες σχολείων, παρουσιάσεις πορισμάτων συζητήσεων στην ολομέλεια, παιχνίδι ρόλων κ.ά. Τις μαθητικές ομάδες συντόνιζαν οι εκπαιδευτικοί των αντίστοιχων τάξεων. Θετική ήταν η αποτίμηση του προγράμματος από μαθητές και εκπαιδευτικούς.

Κλουβάτος, Κ. (2017). Από την εθιμική παιδιά ...στο εθιστικό βιντεοπαιχνίδι. Ανακοίνωση στα υπό έκδοση Πρακτικά του Ε΄ Πανελλήνιου Συνεδρίου με θέμα «Η Νάξος  δια μέσου των Αιώνων. (επιμ. Μ. Σέργης, Β. Φραγκουλόπουλος), Απείρανθος Νάξου, 30 Αυγούστου – 1 Σεπτεμβρίου 2013. Σελ. 521-530. Δήμος Νάξου & Μικρών Κυκλάδων. ISBN: 978-618-80791-2-0.

Ο ιστορικός ή ο λαογράφος του μέλλοντος είναι βέβαιο ότι θα βρει πολύ ενδιαφέρουσα από ερευνητική άποψη τη σύγχρονη εποχή ως προς την ταχύτατη μετεξέλιξη του παιχνιδιού. Δεν έχουν περάσει πολλές δεκαετίες –ουσιαστικά μιλάμε για την τελευταία 30ετία- που ο υπολογιστής άρχισε να μπαίνει στη ζωή μας. Πέρα από την εργαλειακή χρήση του σε εκατοντάδες εφαρμογές που διευκόλυναν την καθημερινότητά μας (δυνατότητες επικοινωνίας, οργάνωση και επεξεργασία πολύπλοκων δεδομένων, αναζήτηση πληροφοριών, ψυχαγωγία κ.ο.κ.), ο υπολογιστής χρησιμοποιήθηκε και ως κονσόλα παιχνιδιού. Το ψηφιακό παιχνίδι είναι καθολικά διαφορετικό ως προς τη μορφή του από το παρελθοντικό παιχνίδι. Μελετάται η μετάβαση από το συμβατικό παιχνίδι του παρελθόντος στο ψηφιακό παιχνίδι του παρόντος, ίσως και του μέλλοντος.

Κλουβάτος, Κ. (2017). “Τα παιδία παίζει”. Περιγραφικά στοιχεία για τις προτιμήσεις παιχνιδιού εντός κι εκτός σχολείου. Ανακοίνωση στο 3ο Πανελλήνιο Συνέδριο της Πανελλήνιας Ένωσης Σχολικών Συμβούλων με θέμα: "Πρακτικές για ένα σύγχρονο & δημοκρατικό σχολείο". Αθήνα, 26-28 Φεβρουαρίου 2016 (αρχείο pdf). Περιλαμβάνεται στον Α΄ τόμο των Πρακτικών του Συνεδρίου, σελ. 407-417. Αθήνα 2017. Ο Α΄ τόμος των Πρακτικών εδώ.

Το παιχνίδι κατέχει περίοπτη θέση στη ζωή των παιδιών, τόσο εντός του σχολικού περιβάλλοντος, καταλαμβάνοντας σημαντικό μέρος της σχολικής ζωής, όσο και εκτός σχολείου, στον ελεύθερο χρόνο τους. Ποια όμως μορφή έχει το σύγχρονο παιχνίδι των παιδιών; Ποιους τύπους παιχνιδιών προτιμούν; Ποια παιχνίδια προτιμούν να παίζουν στο σχολικό διάλειμμα και ποια παιχνίδια συνηθίζουν να παίζουν εκτός σχολείου; Η παρούσα μελέτη επιχειρεί να δώσει απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα μέσα από τη συγκέντρωση και επεξεργασία στοιχείων από συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή της ελληνικής υπαίθρου. Η βασική υπόθεση που γίνεται είναι ότι το παιχνίδι ανοιχτού χώρου συνεχίζει να διατηρεί τη σημαντική του θέση στη ζωή των παιδιών, όμως το ψηφιακό παιχνίδι έχει αρχίσει να το παραγκωνίζει σε σημαντικό βαθμό. Προτείνεται η συστηματικότερη μελέτη του θέματος, ενόψει και των μελλοντικών αλλαγών στα αναλυτικά προγράμματα.

Τζιμόπουλος, Ν, Κλουβάτος, Κ. & Βοσινάκης, Σ. (2015). Επιμορφώνοντας Εκπαιδευτικούς Μέσα από Εικονικούς Κόσμους στο Αιγαίο. Στα Πρακτικά του 8ου Πανελλήνιου Συνεδρίου των Εκπαιδευτικών για τις ΤΠΕ «Αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στη Διδακτική Πράξη». Σύρος 26, 27, 28 Ιουνίου 2015. Σελ. 1430-1438. ISBN 978-618-80768-1-5. Στο διαδίκτυο: http://e-diktyo.eu.

Η παρούσα εργασία αναφέρεται στο σχεδιασμό και την υλοποίηση εξ αποστάσεως επιμορφωτικών σεμιναρίων για εκπαιδευτικούς Α/θμιας Εκπ/σης των Κυκλάδων με τη χρήση εικονικών κόσμων. Για το ασύγχρονο μέρος χρησιμοποιήσαμε την πλατφόρμα τηλεκπαίδευσης Moodle, όπου αναρτούνταν όλο το υλικό και οι δραστηριότητες των σεμιναρίων, ενώ για το σύγχρονο χρησιμοποιήσαμε το λογισμικό Opensimulator. Το λογισμικό αυτό παρέχει τα κατάλληλα εργαλεία για το σχεδιασμό ενός εικονικού κόσμου, συγκεκριμένα ενός επιμορφωτικού νησιού, καθώς επίσης και τα εργαλεία για τη διεξαγωγή της επιμορφωτικής διαδικασίας. Τα σεμινάρια παρακολούθησαν εκπαιδευτικοί των νησιών των Κυκλάδων. Η αξιολόγηση των σεμιναρίων από τους συμμετέχοντες και τα συμπεράσματα που θα εξαχθούν θα αξιοποιηθούν για την βελτίωση των επόμενων σεμιναρίων που θα υλοποιηθούν στην περιοχή.

Κλουβάτος, Κ. & Λυκουροπούλου, Ε. (2015). Ο Ρόλος των ΤΠΕ στο Επιμορφωτικό Έργο του Σχολικού Συμβούλου: Σύγχρονες Μορφές και Εργαλεία εξ Αποστάσεως Επιμόρφωσης. Στα Πρακτικά του 8ου Πανελλήνιου Συνεδρίου των Εκπαιδευτικών για τις ΤΠΕ «Αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στη Διδακτική Πράξη». Σύρος 26, 27, 28 Ιουνίου 2015. Σελ. 1004-1013. ISBN 978-618-80768-1-5. Στο διαδίκτυο: http://e-diktyo.eu.

Οι εξ αποστάσεως μορφές εκπαίδευσης έχουν τις τελευταίες δεκαετίες αυξήσει ραγδαία το μερίδιο συμμετοχής τους στην εκπαιδευτική και επιμορφωτική διαδικασία. Ιδιαίτερα στην εκπαίδευση ενηλίκων, η εξ αποστάσεως εκπαίδευση με τη χρήση των νέων τεχνολογιών κερδίζει ολοένα και μεγαλύτερο έδαφος, καθώς εμφανίζει νέες εντυπωσιακές δυνατότητες επιμόρφωσης και κατάρτισης έναντι των παραδοσιακών μεθόδων. Παρουσιάζονται χαρακτηριστικά αμιγή και μικτά μοντέλα εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, τα οποία έχουν ήδη εφαρμοστεί και συνεχίζουν να εφαρμόζονται τόσο στη χώρα μας, όσο και διεθνώς, με θετικά αποτελέσματα. Υποστηρίζεται ότι στο πλαίσιο του καθοδηγητικού και επιμορφωτικού έργου του Σχολικού Συμβούλου και της προσπάθειας συνεχούς επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών η αξιοποίηση των ψηφιακών δυνατοτήτων τηλεκπαίδευσης μπορεί να συμβάλει αποτελεσματικά, ιδιαίτερα στο κεφάλαιο της επιμόρφωσης και παιδαγωγικής καθοδήγησης των υπηρετούντων σε γεωγραφικά απομακρυσμένα σχολεία.  (αρχείο pdf).

Σκάρκος, Χ., Βιντζηλαίος, Ν., Κλουβάτος, Κ. & Τζιμόπουλος, Ν. (2015). Επιμορφώνοντας Γονείς στις ΤΠΕ με το Μεικτό Μοντέλο Μάθησης.  Στα Πρακτικά του 8ου Πανελλήνιου Συνεδρίου των Εκπαιδευτικών για τις ΤΠΕ «Αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στη Διδακτική Πράξη». Σύρος 26, 27, 28 Ιουνίου 2015. Σελ. 1447-1455. ISBN 978-618-80768-1-5. Στο διαδίκτυο: http://e-diktyo.eu.

Στην παρούσα εργασία περιγράφεται ένα πιλοτικό επιμορφωτικό πρόγραμμα που υλοποιήθηκε με το μεικτό μοντέλο επιμόρφωσης, στο Δημοτικό Σχολείο Βίβλου Νάξου και αφορούσε στην επιμόρφωση των γονέων και κηδεμόνων των μαθητών/τριών που φοιτούν στο συγκεκριμένο σχολείο. Αφού ανιχνεύτηκαν ο διαθέσιμος τεχνολογικός εξοπλισμός και οι επιμορφωτικές ανάγκες, το πρόγραμμα υλοποιήθηκε και αξιολογήθηκε πάλι με τη χρήση ερωτηματολογίου. Η αξιολόγηση του προγράμματος από τους γονείς έδειξε ότι το πρόγραμμα ικανοποίησε απόλυτα τις ανάγκες τους και παρά τις όποιες δυσκολίες αντιμετώπισαν εκφράστηκαν θετικά για το πρόγραμμα, αναμένοντας την επανάληψή του.

Κλουβάτος, Κ. (2014). Ομαδοσυνεργατική Διδασκαλία σε Ανομοιογενείς Τάξεις. Στο Κατσαρού, Ε & Λιακοπούλου Μ. (επιμέλεια): "Θέματα  Διδασκαλίας και Αγωγής στο Πολυπολιτισμικό Σχολείο. Επιμορφωτικό Υλικό. Ενότητα Α΄". στο πλαίσιο της Δράσης "Επιμόρφωση εκπαιδευτικών και μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας". Θεσσαλονίκη: Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. ISBN 978-618-81071-7-5. Στο διαδίκτυο: http://www.diapolis.auth.gr/epimorfotiko_uliko/index.php/2014-09-06-09-18-43/2014-09-06-09-29-21/25-a3-klouv

Το επιμορφωτικό υλικό απευθύνεται στους εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, μπορεί όμως να αξιοποιηθεί και από τους εκπαιδευτικούς προσχολικής αγωγής. Βασικός στόχος του επιμορφωτικού υλικού είναι η ευαισθητοποίηση των εκπαιδευτικών για την πολυμορφία του μαθητικού πληθυσμού και η ανάπτυξη συγκεκριμένων δεξιοτήτων και τεχνικών για την αποτελεσματική διδακτική διαχείρισή της. Επικεντρωνόμαστε στην ομαδοσυνεργατική μορφή διδασκαλίας και μάθησης. Στο θεωρητικό πλαίσιο παρουσιάζονται (α) οι βασικές αρχές διαχείρισης της πολυμορφίας του μαθητικού πληθυσμού, (β) οι βασικές αρχές της διαφοροποιημένης διδασκαλίας και (γ) οι βασικές αρχές της ομαδοσυνεργατικής διδασκαλίας. Μέσα στο ίδιο πλαίσιο παρουσιάζονται τεχνικές συγκρότησης ομάδων, με έμφαση στη «συνεργατική συναρμολόγηση». Τέλος, προτείνονται τρόποι αξιοποίησης του κοινωνιογράμματος στη συγκρότηση των ομάδων και γενικώς στη διαχείριση των μαθησιακών και συμπεριφορικών προβλημάτων.   Για την αποσαφήνιση και κατανόηση των βασικών θεωρητικών και μεθοδολογικών ζητημάτων επιστρατεύεται ενδεικτική περίπτωση ανομοιογενούς τάξης, η οποία αξιοποιείται ως πεδίο αναφοράς και εφαρμογής των επιμέρους εννοιών που αναπτύσσονται και των προτεινόμενων δραστηριοτήτων που ακολουθούν συνοδευτικά. (αρχείο pdf).

Κλουβάτος, Κ. (2013). Η Σύγχρονη Γραμματική και η Οδύσσεια του τελικού -ν. Τα Εκπαιδευτικά, τ. 107-108, 83-97. ISSN: 1792-7102.

Το θέμα που μας απασχολεί είναι οι αλλαγές στη χρήση του τελικού –ν, οι οποίες εφαρμόζονται στα νέα εγχειρίδια της σχολικής γραμματικής (Δημοτικού και Γυμνασίου). Υποστηρίζεται εδώ ότι η αλλαγή του κανόνα δε θα αμβλύνει τη δήθεν «σύγχυση» μεταξύ του αρσενικού και ουδετέρου οριστικού και αόριστου άρθρου (τον – το, έναν – ένα) και των άλλων περιπτώσεων χρήσης του τελικού –ν. Αντίθετα, θεωρείται μάλλον βέβαιο ότι θα δημιουργήσει μεγαλύτερη σύγχυση (α) στους νέους χρήστες της ελληνικής κατά την ανάγνωση των χιλιάδων λογοτεχνικών και άλλων κειμένων που έχουν ήδη παραχθεί με βάση τον παλιότερο κανόνα και (β) στους μέχρι σήμερα χρήστες της γλώσσας μας, για τους οποίους η «καταναγκαστική» εμπέδωση του νέου κανόνα δεν είναι ούτε αυτονόητη ούτε εύκολη υπόθεση. Συζητείται, τέλος, η πειστικότητα των επιχειρημάτων που οδήγησαν στην αλλαγή του κανόνα και διατυπώνεται συγκεκριμένη πρόταση για την αποκατάσταση του προβλήματος που έχει δημιουργηθεί. (αρχείο pdf).

(Το άρθρο γράφτηκε πριν την ολοκλήρωση της διόρθωσης - εναρμόνισης των έντυπων και ψηφιακών σχολικών βιβλίων όλων των γνωστικών αντικειμένων με τα νέα εγχειρίδια Γραμματικής).

Κλουβάτος, Κ. & Λυκουροπούλου, Ε. (2013). Οι ΤΠΕ ως «συνεργάτες» διδασκαλίας και μάθησης στο ολιγοθέσιο σχολείο: παραδοχές και ζητούμενα. Στα Πρακτικά του 7ου Πανελλήνιου Συνεδρίου των Εκπαιδευτικών για τις ΤΠΕ «Αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στη Διδακτική Πράξη», Τόμος 3ος, σελ. 1746-1755. Σύρος 17, 18, 19 Μαΐου 2013.  Στο διαδίκτυο: http://www.e-diktyo.eu/files/2013/tomosc.pdf.

Η ενσωμάτωση και η αξιοποίηση των δυνατοτήτων των ΤΠΕ στην εκπαιδευτική διαδικασία δεν έχει φτάσει ακόμη στο προσδοκώμενο επίπεδο στη χώρα μας, όπως ομολογείται και από την παρουσίαση σχετικών ερευνητικών δεδομένων από το ίδιο το Υπουργείο Παιδείας στο πλαίσιο της παρουσίασης του νέου «ψηφιακού» Σχολείου. Ταυτόχρονα, η πλειονότητα των εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης δεν έχει παρακολουθήσει το Β΄ επίπεδο επιμόρφωσης στις ΤΠΕ. Διαφορετικές ταχύτητες εμφανίζει και η σχετική υλικοτεχνική υποδομή των σχολείων. Από τη μια εμφανίζονται σχολεία με παρωχημένο τεχνολογικό εξοπλισμό, ο οποίος χρήζει απόσυρσης ή αναβάθμισης και από την άλλη υπάρχουν δημόσια και ιδιωτικά, κατά κύριο λόγο, σχολεία, τα οποία διαθέτουν σύγχρονα διαδραστικά μαθησιακά περιβάλλοντα σε μία ή περισσότερες σχολικές αίθουσες. Πολλά είναι ακόμη τα σχολεία τα οποία δεν έχουν ενεργό δικτυακό τόπο. Μεγάλη είναι η απόσταση που χωρίζει τα ολιγοθέσια από τα πολυθέσια σχολεία στο ζήτημα της αξιοποίησης των ΤΠΕ στη διδακτική πράξη, λόγω υλικοτεχνικής υποδομής, Προγράμματος Σπουδών και θεσμικού πλαισίου στελέχωσής τους. Συζητούνται οι δυνατότητες αξιοποίησης των ΤΠΕ για την υποστήριξη και διαφοροποίηση της διδασκαλίας στα ολιγοθέσια δημοτικά σχολεία της ελληνικής υπαίθρου. (αρχείο pdf)

Κλουβάτος, Κ., Παρτσινεβέλου, Κ. & Χάλκου, Α. (2013). Πιλοτικό Πρόγραμμα «Η Τσάντα στο Σχολείο». Σχεδιασμός, Πρώτη Εφαρμογή, Αποτελέσματα. Ανακοίνωση στα Πρακτικά του 1ου Πανελλήνιου Συνεδρίου της Πανελλήνιας Ένωσης Σχολικών Συμβούλων με θέμα:  Φωτίζοντας τη διδασκαλία: “Σύγχρονες Διδακτικές Προσεγγίσεις”. Κόρινθος, 23-24 Νοεμβρίου 2013, σελ. 210-217. (αρχείο pdf).

Το πρόγραμμα «Η Τσάντα στο Σχολείο» σχεδιάστηκε και τέθηκε σε πιλοτική εφαρμογή στην 3η Περιφέρεια Δημοτικής Εκπαίδευσης Κυκλάδων για 5 εβδομάδες, ενώ συνεχίστηκε εν μέρει η εφαρμογή του μετά από τη θετική αξιολόγησή του από γονείς και μαθητές. Σκοπός της πιλοτικής εφαρμογής του προγράμματος ήταν η ολοκλήρωση της μαθησιακής διαδικασίας στο σχολείο, αφού γίνουν οι απαραίτητες προσαρμογές στη διδακτέα ύλη, στον τρόπο διδασκαλίας και στις κατ’ οίκον εργασίες, ώστε  η τσάντα να παραμένει στο σχολείο. Παρουσιάζονται στην παρούσα εργασία ο σχεδιασμός, τα αποτελέσματα της εφαρμογής του προγράμματος και η αξιολόγησή του από μαθητές και γονείς (Δείτε τη σελίδα του προγράμματος).

Κλουβάτος, Κ. & Λυκουροπούλου, Ε. (2015). Εκπαιδευτική και Κοινωνική Ένταξη μαθητή με Asperger. Ο ρόλος της ενσυναίσθησης. Στα Πρακτικά 3ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Ειδικής Αγωγής με Διεθνή Συμμετοχή «Διλήμματα και Προοπτικές στην Ειδική Εκπαίδευση», Αθήνα, 11 - 14 Απριλίου 2013. Τόμος Α΄,  σελ. 333-347. ISBN: 978-960-333-898-7. (περιεχόμενα Α΄ τόμου: http://www.grigorisbooks.gr/datafiles//Pages%20from%20TOMOS_MOYTABELH_NEO_PRINT.pdf)

Το σύνδρομο Asperger, λόγω των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών που το διαφοροποιούν από τον αυτισμό και των προβλημάτων στη συμπεριφορά, τη γνωστική ανάπτυξη και τις κοινωνικές σχέσεις του ατόμου, έχει αρχίσει τελευταία να απασχολεί την ερευνητική και εκπαιδευτική κοινότητα, ειδικά όμως στον τομέα αντιμετώπισης των προβλημάτων που προκαλεί δεν υπάρχουν ακόμα επαρκή ερευνητικά αποτελέσματα. Εδώ μελετάται συγκεκριμένη περίπτωση μαθητή δημοτικού σχολείου με Asperger, για την κοινωνική ένταξη του οποίου στο σχολικό περιβάλλον εφαρμόζεται συγκεκριμένη εκπαιδευτική παρέμβαση. Η διερεύνηση του προβλήματος και οι εκπαιδευτικές παρεμβάσεις βασίζονται στις αρχές της προσωποκεντρικής προσέγγισης και της έννοιας της «ενσυναίσθησης». Καταγράφηκαν οι συμπεριφορές του μαθητή κατά την έναρξη και τη λήξη της εκπαιδευτικής παρέμβασης με Κλείδα Παρατήρησης σε συνδυασμό με Κοινωνιομετρικό Τεστ. Η εφαρμογή της προσωποκεντρικής προσέγγισης έδειξε ότι η προσέγγιση αυτή είναι κατάλληλη για την αντιμετώπιση προβληματικών συμπεριφορών και έχει θετικές επιπτώσεις στην ψυχοκοινωνική, γνωστική και συναισθηματική ανάπτυξη μαθητών με Asperger.

Κλουβάτος, Κ. (2013). Ολιγοθεσιακή διδασκαλία: Η υφιστάμενη κατάσταση και η αναγκαιότητα διαφοροποίησης του Αναλυτικού Προγράμματος. Ανακοίνωση στα Πρακτικά του ΙΕ΄ Διεθνούς Συνεδρίου της Παιδαγωγικής Εταιρείας Ελλάδος - International Scientific Conference eRA-8 με θέμα: «Η Συμβολή της Τεχνολογίας στην Επιστήμη, την Οικονομία, την Κοινωνία και την Εκπαίδευση», 23-25 Σεπτεμβρίου, Πειραιάς. (αρχείο pdf)

Η διδασκαλία στο ελληνικό ολιγοθέσιο δημοτικό σχολείο παρουσιάζει τόσες ιδιομορφίες και δυσκολίες, που τις περισσότερες φορές η εφαρμογή του σχεδιασμένου για όλα τα σχολεία Αναλυτικού Προγράμματος καθίσταται αδύνατη σε ολιγοθεσιακά περιβάλλοντα. Τα μεγαλύτερα προβλήματα αφορούν στην ταυτόχρονη διαχείριση του ανεπαρκούς διδακτικού χρόνου και του πλεονασματικού μαθησιακού χρόνου, αλλά και στις μεγάλες απαιτήσεις της διδακτικής και μαθησιακής προετοιμασίας. Επίσης, διαπιστώνεται ότι η ακολουθούμενη πρακτική της συνδιδασκαλίας διαφορετικών τάξεων (π.χ. Γ΄ και Δ΄ τάξη), πέρα από τις μαθησιακές δυσχέρειες και εκπαιδευτικές ανισότητες που μπορεί να προκαλεί για επιμέρους ομάδες μαθητών, δεν εφαρμόζεται με ενιαίο τρόπο σε όλα τα ολιγοθέσια σχολεία. Αναφέρεται ενδεικτική περίπτωση εκπαιδευτικής περιφέρειας, στην οποία εμφανίζεται εντυπωσιακή ποικιλομορφία εφαρμογής συνδιδασκαλιών στα ολιγοθέσια σχολεία. Η περίπτωση αυτή, σίγουρα όχι η μοναδική, αποτελεί μια πρώτη αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης και υποδεικνύει την αναγκαιότητα (α) εναρμόνισης των ολιγοθέσιων σχολείων σε έναν ενιαίο τρόπο συνδιδασκαλίας, (β) προσαρμογής του Αναλυτικού Προγράμματος ή σχεδιασμού διαφοροποιημένου Αναλυτικού Προγράμματος για τα ολιγοθέσια σχολεία και (γ) περαιτέρω έρευνα για το θέμα αυτό. Συζητείται επίσης συγκριτικά το αντίστοιχο πλαίσιο συνδιδασκαλιών άλλων χωρών.

Κλουβάτος, Κ. (2008). Η Θεωρία και η Πρακτική της Διαχείρισης της Αλλαγής στο Σχολείο. Άρθρο στο Δελτίο του Κυπριακού Ομίλου Εκπαιδευτικής Διοίκησης (ΚΟΕΔ), τεύχος 22, σελ. 2-4.

Στο διαδίκτυο: http://koed.logmedia.com/index.php/ekdoseis/navigations.

Η εργασία  παρουσιάζει την διαχείριση συγκεκριμένης αλλαγής σε σχολείο. Το σχέδιο αλλαγής αναφέρεται στην έρευνα δράσης, η οποία έχει ως σκοπό τον αρχικό εντοπισμό προβλήματος και στη συνέχεια την αντιμετώπισή του. Το πρόβλημα που αναδείχθηκε ήταν η αντιμετώπιση της προβληματικής συμπεριφοράς των μαθητών στο σχολικό χώρο, σε επίπεδο τάξης και σχολείου γενικότερα. Το σχέδιο δράσης περιλαμβάνει την εφαρμογή συγκεκριμένης μεθόδου τροποποίησης συμπεριφοράς, της ανάλυσης έργου (task analysis). Η υλοποίηση του σχεδίου αλλαγής έδειξε ότι η συγκεκριμένη μέθοδος τροποποίησης συμπεριφοράς μπορεί να εφαρμοστεί με πλήρη επιτυχία, όταν έχουν διαμορφωθεί οι κατάλληλες συνθήκες.

Κλουβάτος, Κ. & Ματσούκας, Σ. (2007). Ερευνητικά Στοιχεία για το Πρόγραμμα «Κοινωνία της Πληροφορίας». Στα Πρακτικά Εισηγήσεων του 4ου Πανελλήνιου Συνεδρίου των Εκπαιδευτικών για τις ΤΠΕ «Αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στη Διδακτική Πράξη», Τόμος Γ΄, σελ. 47-57. (αρχείο pdf)

Η παρούσα εισήγηση έχει στόχο να παρουσιάσει ερευνητικά στοιχεία για το πρόγραμμα «Κοινωνία της Πληροφορίας». Στην έρευνα έλαβαν μέρος 80 εκπαιδευτικοί πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης που υπηρετούσαν στις Κυκλάδες. Από την ανάλυση των ερευνητικών δεδομένων προκύπτει ότι η πλειονότητα των εκπαιδευτικών δεν έχει αποκτήσει επαρκείς γνώσεις, τουλάχιστον για επιμέρους εφαρμογές των Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών, ούτε θετική στάση για τη μετάβαση στην κοινωνία της πληροφορίας. Διαπιστώνεται όμως ότι η επιμόρφωση στις ΤΠΕ συνέβαλε σημαντικά στη βελτίωση των γνώσεων των εκπαιδευτικών,  γεγονός που θα επιτρέψει την επέκταση της χρήσης των νέων τεχνολογιών στη διδακτική πράξη. Ωστόσο, οι εξετάσεις για την πιστοποίηση αντιμετωπίζονται από τους περισσότερους με αβεβαιότητα, λόγω της αδυναμίας σύγκρισης γνώσεων στις ΤΠΕ  και επιπέδου δυσκολίας των εξετάσεων. Τέλος, οι εκπαιδευτικοί βλέπουν τις ΤΠΕ κυρίως ως μέσο πληροφόρησης και δευτερευόντως ως μέσο αυτοεπιμόρφωσης.

Κλουβάτος, Κ. (2003). Τα παιχνίδια στον Κυνίδαρο δια μέσου των αιώνων. Στα Πρακτικά του Γ΄ Πανελλήνιου Συνεδρίου «Η Νάξος δια μέσου των αιώνων». Έκδοση Δήμου Δρυμαλίας Νάξου, σελ. 795-836.

Η παρούσα εργασία αποτελεί µέρος µιας ευρύτερης προσπάθειας για συλλογή και συστηματική επεξεργασία κάθε σημαντικού λαογραφικού και γλωσσικού στοιχείου από τον Κυνίδαρο Νάξου. Η όλη προσπάθεια πηγάζει από το προσωπικό ενδιαφέρον και αγωνία για τη διάσωση όλων εκείνων των στοιχείων που προσδιορίζουν µε σαφήνεια την ιστορική διαδρομή και ταυτότητα του χωριού. Ο τίτλος της εισήγησης παραπέμπει στο παρελθόν και το παρόν, την εξέλιξη και την κατάληξη των παιχνιδιών στον Κυνίδαρο. Πολλά από τα παιχνίδια που περιγράφονται είναι βέβαιο ότι παίζονταν και αλλού, αυτούσια ή παραλλαγμένα, ωστόσο η τεκµηριωµένη βίωσή τους στον Κυνίδαρο δια µέσου των αιώνων αποτέλεσε αποκλειστικά το κριτήριο καταγραφής τους. Μάλιστα, από τη μελέτη της σχετικής βιβλιογραφίας προέκυψε µια ενδιαφέρουσα διαπίστωση: ότι πολλά από τα παιχνίδια που παίζονταν ή παίζονται ακόμη στον Κυνίδαρο ήταν άγνωστα σε άλλες περιοχές ή παίζονταν µε διαφορετικό τρόπο. Έτσι η παρουσίαση των παιχνιδιών είναι επιλεκτική και αφορά µόνο τα αντιπροσωπευτικά για τον Κυνίδαρο και λιγότερο γνωστά στο πανελλήνιο παιχνίδια.